NÁM DA LÀ GÌ???
Nám là một tình trạng rối loạn tăng sắc tố ở da. Khi đó trên da xuất hiện những đốm, mảng màu nâu, xám hay xanh xám. Những đốm sắc tố này khiến cho vùng da trở nên không đều màu so với những vùng da còn lại của cơ thể.
Nám da có thể xuất hiện ở cả nam và nữ. Tuy nhiên phụ nữ trong độ tuổi 20-50 thường bị nám hơn so với nam giới. Tình trạng rối loạn tăng sắc tố da này là lành tính, không lây và không ảnh hưởng đến sức khỏe tổng quát của người mắc phải. Tuy nhiên, những đốm sắc tố khiến cho da trông không đều màu và kém thẩm mỹ, vì thế nhu cầu xóa bỏ hiện nay tương đối cao.
Nguyên nhân gây nám da?
Nguyên nhân gây nên nám da rất phức tạp và vẫn chưa được biết rõ. Các giả thuyết được đưa ra là có sự liên quan với yếu tố nội tiết, di truyền, tiếp xúc ánh nắng mặt trời và nguyên nhân khác.
- Nội tiết
– Trong cấu tạo của da có một loại tế bào là tế bào sắc tố (melanocyte). Tế bào này đóng vai trò sản xuất ra các hạt sắc tố là các hạt melanin, từ đó tạo nên màu sắc cho da. Bình thường, quá trình sản xuất của các tế bào sắc tố sẽ giống nhau ở các vị trí trên da nên tạo ra một làn da đồng đều về màu sắc. Khi có những yếu tố kích thích sẽ làm cho tế bào sắc tố tăng sản xuất nhiều hạt melanin hơn và làm cho da tối màu hơn những vùng da còn lại.
– Thay đổi nội tiết cụ thể là estrogen sẽ làm xuất hiện những đốm tăng sắc tố ở da. Estrogen là một hormone có vai trò kích thích tế bào sắc tố sản sinh melanin. Những trường hợp thay đổi nồng độ estrogen trong cơ thể như mang thai, sử dụng thuốc tránh thai, mãn kinh sẽ tạo điều kiện cho nám da xuất hiện.
- Di truyền, chủng tộc
– Những quan sát cho thấy rằng, cha mẹ bị nám da thì con cái của họ dễ bị tình trạng này khi trưởng thành.
– Những người có màu da sáng hơn thường ít bị nám da hơn. Vì thế, phụ nữ châu Á sẽ có tỷ lệ nám da cao hơn so với phụ nữ da trắng.
- Ánh nắng mặt trời
– Bình thường, khi da tiếp xúc với ánh sáng mặt trời trong một thời gian dài mà không được bảo vệ sẽ kích thích phản ứng tự nhiên bảo vệ cơ thể. Khi đó các tế bào sắc tố sẽ tăng sản xuất nhiều hạt sắc tố (melanin) để bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời. Vì vậy, tia cực tím có trong ánh sáng mặt trời là nguyên nhân khiến cho nám da xuất hiện hoặc trở nên tồi tệ hơn.
- Nguyên nhân khác
– Sử dụng mỹ phẩm không rõ nguồn gốc sẽ làm cho da bị lột tẩy và dễ bị tổn thương bởi ánh nắng mặt trời.
– Làm việc, nghỉ ngơi không hợp lý khiến cho nội tiết cơ thể bị rối loạn và gây ra nám.
– Chế độ dinh dưỡng thiếu vitamin và các chất chống oxy hóa làm cho da dễ bị lão hóa và tổn thương.
Đặc điểm của nám da?
Nám da là tình trạng rối loạn tăng sắc tố khiến da không đều màu với các biểu hiện:
- Đốm, mảng
– Xuất hiện các đốm tròn, kích thước nhỏ, có màu nâu, xám hay xanh xám.
– Có trường hợp sắc tố tập trung thành mảng màu nâu, xám hay xanh xám với kích thước lớn hơn.
- Vị trí
– Những đốm, mảng sắc tố này thường xuất hiện ở nơi phơi bày trực tiếp với ánh sáng mặt trời như mặt, cổ, vai, ngực và cánh tay.
– Ở trên mặt, nám thường xuất hiện ở vùng trung tâm mặt hay hai gò má.
– Nám da có tính đối xứng, tức là nó thường xuất hiện ở cả hai bên cơ thể.
- Tàng nhan cũng là tình trạng rối loạn tăng sắc tố thường gặp.
Chẩn đoán nám da?
Có thể chẩn đoán nám da dựa vào yếu tố gợi ý, đặc điểm trên da và xét nghiệm.
- Yếu tố gợi ý
– Người thân trong gia đình bị nám da gợi ý tình trạng này là do di truyền.
– Thường xuyên phơi bày cơ thể dưới ánh nắng mặt trời gợi ý tia cực tím là nguyên nhân.
– Thay đổi nội tiết như mang thai, uống thuốc ngừa thai, mãn kinh cũng là nguyên nhân gây ra nám.
- Biểu hiện
– Xuất hiện trên da những đốm, mảng màu nâu, xám hay xanh xám. Các đốm hay mảng sắc tố thường xuất hiện đối xứng cơ thể.
- Xét nghiệm
– Soi da dưới ánh sáng đèn Wood giúp nhận diện nám và cho biết nám ở nông hay sâu.
MỘT SỐ CA TRỊ NÁM TẠI THANH THỦY
